نیهونتو، شمشیر اصل سامورایی

نیهونتو (nihonto) شمشیر اصیل سامورایی است که بلند و با یک لبه طراحی و با روش آهنگری خاص ژاپنی ساخته شده است. از دوره سلسله کوفون در ژاپن شمشیرهایی ساخته می‌شد اما شمشیرهای اصل سامورایی یا nihonto در اواخر سلسله هیان ساخته شدند. در این مقاله به سراغ شمشیر اصل سامورایی رفته‌ایم و به تفضیل آن را معرفی خواهیم کرد.

توضیحات کلی در مورد شمشیر نیهونتو

شمشیر نیهونتو ظاهری قدرتمند و زیبا به صاحب خود می‌بخشید به همین دلیل پادشاهان و سامورایی‌ها برای افزایش اقتدار خود از آن استفاده می‌کردند. تیغه این شمشیر از یک‌تکه فولاد محکم ساخته می‌شد و برخلاف سایر شمشیرها ارزش هنری نیز داشت.

صنعتگران برای هر شمشیری که می‌ساختند یک ویژگی منحصربه‌فرد طراحی می‌کردند به صورتی که از ظاهر شمشیرها می‌توانید به دوره و مرکز ساخت آن پی ببرید.

از ظاهر هر شمشیر می‌توان به دوره ی ساخت آن پی برد.

به شمشیر nihonto برای تمایز آن با شمشیر کشورهای دیگر، شمشیر ژاپنی و برای تمایز با شمشیرهای داخل ژاپن به آن شینکن می‌گفتند. این شمشیر یکی از محصولات صادراتی ژاپن بوده و در اروپا و آمریکا این شمشیر به کاتانا معروف است.

اویانگ شیو شاعر معروف ژاپنی در شعر “آواز شمشیر ژاپنی” نیهونتو را توصیف کرده است. در این شعر داستان تعدادی از بازرگانان جنوب کشور چین تعریف می‌شود که برای خرید شمشیرهای ژاپنی که در آن زمان به شمشیر گنج معروف بودند به آن کشور می‌روند. اویاگ شیو با تردستی فراوان ظاهر و قابلیت‌های این شمشیر را در شعر خود توصیف کرده است.

روش ساخت شمشیر ژاپنی

روش ساخت شمشیرهای ژاپنی قبل از قرون‌وسطی ناشناخته است. روش‌های فعلی که برای ساخت شمشیر نیهونتو استفاده می‌شود بر اساس اطلاعاتی است که از دوران سلسله ادو به‌دست‌آمده است. به‌طورکلی صنعتگران ژاپنی تلاش می‌کردند به قاعده “نشکن، خم نشو و برنده باش” برای ساخت شمشیر پایبند باشند.

آکیسوگو آماتا سال‌هاست روی تاریخچه آهنگری در ژاپن تحقیق می‌کند. او در یکی از دست‌نوشته‌هایی که منتشر کرده می‌نویسد: بین شمشیرهای قدیمی و شمشیرهای جدید تفاوت آشکاری وجود دارد، هنوز مواد اولیه و روش آهنگری گذشتگان ما مشخص نشده است. وی هنوز در حال تحقیق بر روی شمشیرهای دوره‌های مختلف و به‌دست‌آوردن روش ساخت آن‌ها است.

قسمت‌های مختلف شمشیر اصل سامورایی

به‌طورکلی شمشیرهای ژاپنی از سه قسمت غلاف، دسته و لبه تشکیل شده‌اند. در تصویر زیر می‌توانید نام قسمت‌های مختلف این شمشیر را مشاهده کنید.

قسمت‌های مختلف یک شمشیر اصل سامورایی

تیغه

اکثر شمشیرهای ژاپنی برخلاف شمشیرهای معمول فقط یک لبه (تیغه) دارد. قسمتی از شمشیر که تیغه ندارد را رج می‌نامند. حدفاصل رج تا تیغه شمشیر یک شیار وجود دارد که به آن ناودان شمشیر می‌گویند. این شیار برای کاهش وزن شمشیر و حفظ قدرت صاحب آن استفاده می‌شود. این شیار یک کاربرد دیگر نیز دارد و آن پنهان کردن خراش‌های روی شمشیر هنگام ساختن آن است. قسمتی از تیغه این شمشیر که به‌صورت میله‌ای شکل طراحی شده درون دسته آن قرار می‌گیرد و دسته را ثابت می‌کند.

غلاف

برای حفاظت افراد از تیغ برنده نیهونتو یک غلاف برای آن طراحی شده است. زمانی که سامورایی شمشیر را به کمر خود متصل می‌کند آن قسمت از غلاف که با بدن فرد تماس پیدا می‌کند را “ساشیورا” می‌گویند. قسمت دیگر غلاف که رو به بیرون قرار می‌گیرد را “ساشیوموت” می‌نامند.

الگو

دسته بیش­تر شمشیرهای ژاپنی از چوب ساخته شده است. برای اینکه دسته شمشیر در دست سامورایی به‌خوبی حفظ شوند از پوست کوسه یا سایر حیوانات برای پوشاندن آن استفاده می‌کنند. سپس یک‌رشته نواری به نام رول روی الگو قرار می‌گیرد.

الگوی یک شمشیر ژاپنی

انواع مختلف شمشیرهای ژاپنی

همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم صنعتگران ژاپنی شمشیرها را به شکل‌های مختلفی می‌ساختند. ۴ نوع قالب ساخت شمشیر در ژاپن عبارت بودند از:

• هیرازوکوری: شمشیرهای تخت، بدون انحنا و بدون جداکننده لبه
• شینگی زوکوری: در این قالب خط جانبی تغیه به پشت شمشیر نزدیک‌تر بود.
• کیری زوکوری: در این نوع قالب ساخت خط جانبی تیغه را نزدیک به لبه شمشیر می‌ساختند.
• مرهازوکوری: قالبی که برای ساخت شمشیرهای دو لبه استفاده می‌شد.

تیغه‌های نیهونتو در شمشیرهای مختلف که در کارگاه‌های متفاوت ساخته می‌شدند نیز با یکدیگر فرق داشتند. سه تیغه معروف شمشیرهای ژاپنی عبارتند از:

• تیغه کِن
• تیغه ناگیناتا
• تیغه یاری

همچنین شمشیرهای ژاپنی مدل‌های مختلفی دارند که برخی از آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

شمشیر تاچی

این شمشیرها در سلسله هاین و اوایل سلسله مورماچی در ژاپن رواج داشتند. طول شمشیر تاچی بین ۶۵ تا ۷۰ سانتی‌متر است و به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که لبه آن‌ها به سمت پایین قرار می‌گیرد.

شمشیر کاتانا

این نوع شمشیر که در دوران حکومت مورماچی ساخته می‌شد، در بین مردم اروپا و آمریکا شهرت زیادی دارد. این شمشیر از شمشیر تاچی کوتاه‌تر است و تقریباً ۶۰ سانتی‌متر طول دارد. برخلاف شمشیر تاچی، لبه تیغه کاتانا روبه‌بالا است و روی شال کمر قرار می‌گیرد. ساخت این نوع شمشیر تا اواخر سلسله ادو در ژاپن رواج داشت.

شمشیر واکیزاشی

این نوع شمشیر در ۲ سایز ۳۰ و ۶۰ سانتی‌متری ساخته می‌شد. شمشیرهای کوتاه‌تر به کو – واکیزاشی معروف بودند. این نوع شمشیرها در دوران حکومت ادو و حکومت ممیاما در ژاپن ساخته می‌شدند و مانند کاتانا، سامورایی‌ها آن را به کمر خود وصل می‌کردند.

شمشیر تانتو

این شمشیرها که به کشیگاتانا نیز معروف‌اند فقط در اندازه ۳۰ سانتی‌متری ساخته می‌شدند.

شمشیرهای ژاپنی بین ۳۰ تا ۷۰ سانتی‌متر طول دارند.

نتیجه‌گیری

اولین نمونه‌های شمشیر ژاپنی که طی حفاری‌های باستانی کشف شده‌اند مربوط به قرن ۴ میلادی هستند. این شمشیرها بسیار ساده بودند و فرم امروزی شمشیرهای ژاپنی را نداشتند. رفته‌رفته بر مهارت آهنگران ژاپنی افزوده شد و شمشیرهای نیهونتو در دستان سامورایی‌ها ظاهر شدند. این شمشیرها از شمشیرهای ساخته شده در سایر کشور متمایز بودند.

علاوه بر این شمشیرها ژاپنی از لحاظ دوره‌های ساخته شده نیز متفاوت هستند. با ظهور سلسله‌های متفاوت در ژاپن ظاهر شمشیرها نیز تغییر می‌کردند و تاریخ‌دانان از ظاهر هر شمشیر می‌توانند متوجه زمان ساخت شمشیر شوند. در این مقاله کوتاه به بررسی شمشیر اصل سامورایی‌ها پرداختیم و انواع آن را معرفی کردیم. امیدواریم محتوای این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد.

منابع

https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%88%80
https://kenjutsu.ir/article-of-kenjutsu-samurai-sword/182-%D9%86%DB%8C%D9%87%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A2%D9%87%D9%86.html